Aanleiding

Een gemengd landbouwbedrijf ten westen van Stiens heeft de Landbouw Adviespool (LAP) benaderd, omdat zij graag meer weidevogels en insecten op hun percelen willen. LAP-adviseur Henk Oud heeft deze case in behandeling genomen.

Vraagstelling

We willen graag meewerken om akkerranden in te richten voor broedvogels en insecten. Ook is er met weiden van pinken een mogelijkheid voor uitgestelde maaidatum en we willen dit graag in een project/pilot opzetten, omdat we te maken hebben met verzilte gronden. Door de verzilte gronden hebben we een bewust hoger waterpeil, dit minimaliseert de verzilting nog een beetje. Dit biedt wel kans voor broedvogels.

Advies

De firma wil hun gemengde bedrijf vergroenen met behulp van de inzet van beschikbare pakketten en subsidies. De combinatie akkerbouw en veeteelt is in principe kansrijk qua kringloop. Een deel van de opbrengsten van de akkerbouwtak gaat als krachtvoer naar de koeien en de mest gaat weer terug naar de akkerbouwpercelen.

De firma heeft prima contact met hun BFVW (Bond van de Friese Vogelwachten) vogelwachters.

De vraag is: wat is er in deze specifieke situatie mogelijk op het gebied van (weide)vogels? We lopen direct al tegen een aantal problemen aan:

• Op dit moment zijn de aantallen broedgevallen van de Grote Vier (grutto, kievit, tureluur, scholekster) op dit bedrijf - en dan met name de grutto - te laag om in aanmerking te komen voor weidevogelpakketten. Het Fries Natuur Beheerplan schrijft hierin minimale aantallen voor om te kunnen instappen.
• Bij navraag geeft het betreffende agrarische collectief aan geen budget meer te hebben voor nieuw af te sluiten weidevogelpakketten. Er wordt ook geen verruiming verwacht gedurende de huidige looptijd van nog vier jaar, in tegendeel zelfs.
• Ook is op dit moment geen budget meer voor akkerbouwpakketten. Er een kleine kans dat hier op termijn iets ruimte komt, maar niets is zeker.

Wat is dan wel mogelijk?

• Zorg ervoor dat alle nesten/broedgevallen op papier komen en ingevoerd worden in het BFVW-systeem. Ook de kleine soorten, zoals gele kwikstaart en leeuwerik. Deze komen af op de reeds aanwezige akkerranden.
• Overweeg om op eigen kosten te proberen het aantal broedvogels te vergroten om op termijn wellicht wel in te kunnen stappen.
• De gemeente verhuurt momenteel land wat voor de ‘natuurplannen’ van de firma mogelijkheden zou bieden. Nu is het zo dat het Didam-arrest overheden verplicht te verhuren gronden openbaar aan te bieden, bij loting (onder voorwaarden) of inschrijving. Henk Oud adviseert om contact op te nemen met de gemeente om te informeren of ze ervoor openstaan om de percelen langdurig in pacht te geven onder voorwaarden. De firma ‘levert’ dan natuur of biodiversiteit en krijgt in ruil daarvoor het land onder passende voorwaarden in gebruik. Indien de gemeente hiervoor open staat zou er een integraal plan moeten worden gemaakt, zeker in samenwerking met vogelwacht, het agrarisch collectief en eventueel andere partijen. Denk bijvoorbeeld aan Wetterskip Fryslân en waterberging.

Concrete adviezen voor de lezer:

• Via het Fries Natuur Beheerplan kan aanspraak worden gemaakt op weidevogelpakketten. Hieraan zijn minimale aantallen voor instap verbonden.
• Mochten er geen pakketten beschikbaar zijn, werk dan alvast vooruit door de aantallen nest- en broedgevallen te inventariseren. Neem hierbij ook de kleinere vogels mee.
• Overweeg om te investeren op toename van het aantal broedvogels.
• Zoek waar mogelijk ook samenwerking met andere partijen, zoals Wetterskip Fryslân, agrarisch collectief, BFVW en de lokale vogelwacht.

23.097/MZ