Verbeteren trapgevoeligheid

Klik hier voor het PDF bestand

N.B.: bovenstaande foto dient slechts ter illustratie.

Vraagstelling

Hoe kan ik de draagkracht van mijn grond verbeteren zodat ik meer uren kan weiden?

Inleiding

Een melkveehouder bij Drachten wil zijn circa 50 melkkoeien meer laten weiden, maar loopt tegen de trapgevoeligheid van zijn land aan. LAP-adviseur Jehannes Fopma (JFopma Advies) heeft deze opdracht aangenomen.

Bodemkaart

 

Bedrijfskringloop

Koe, mest, bodem en gewas hebben allemaal invloed op de bedrijfskringloop. Voor dit bedrijf is een radardiagram opgesteld bestaande uit een set van indicatoren waar een score van 1 tot 5 aan is gegeven. 1 is slecht en 5 is goed. De indicatoren zijn zo gekozen dat ze uiteindelijk allemaal een relatie hebben met de duurzaam boeren. Resultaten uit de kringloopwijzer, kuilanalyse, bodemanalyse, bodem conditiescore, drijfmestanalyse en tijdens het bedrijfsbezoek geïnventariseerde gegevens zijn in het diagram verwerkt. Vervolgens worden er een aantal tips gegeven om nog beter te scoren.

Meer weiden

Weidegang heeft veel voordelen voor de kringloop. Het verse gras komt in de koe zonder inkuil of voederverliezen. De mest komt gescheiden direct (zonder opslag) op het land wat zorgt voor minder stikstof verliezen. Ook komen er minder zware machines op het land waardoor de bodem minder wordt verdicht. De keuze van het weidesysteem bepaald het succes.

Minder Kali in de mest

Kali is een element wat in grote hoeveelheden voorkomt in de kringloop. Vaak zit er veel Kali in de bodem. Er is een theorie, dat dit samen met Magnesium voor verslemping zorgt. Vervolgens komt er veel Kali in het voer en dus in het rantsoen. Kaliarme bijvoeding en krachtvoer helpt om de Kali in de drijfmest te verlagen. Daarnaast geen Kali kunstmest aanvoeren.

Meer vaste mest of bokashi

Bokashi is geschikt als bodemverbeteraar en is een voedingsbron voor het bodemleven. Het verhoogt de microbiële diversiteit in de bodem en voorziet planten van voedingsstoffen, zoals natuurlijke antibiotica, groeihormonen, vitamines en aminozuren. Planten krijgen zo meer energie en een grotere weerbaarheid tegen schadelijke bacteriën en schimmels.

Ca/Mg verhouding herstellen

Er zijn vermoedens dat een juiste verhouding tussen Calcium en Magnesium  essentieel is voor de structuur van de bodem en  de start is om de bodem te verbeteren. Een bodem met een goede Ca/Mg verhouding heeft een open structuur, minder verdichting, betere vochthuishouding, betere beworteling en dus een goed huis voor bodemleven.

Waterlopen optimaliseren

Een te natte bodem is een koude en zuurstofarme bodem die makkelijk verdicht en waar bodemleven niet optimaal kan functioneren. Goede ontwatering is daarom belangrijk voor een goede bodem.

Diepwortelende gewassen telen

Diepwortelende gewassen zijn in staat storende lagen op te heffen en zijn minder droogte gevoelig. Verder vergroten ze de bouwvoor waardoor nutriënten in de diepere grondlagen beschikbaar komen. Ook zorgt het uitgebreide wortelstelsel voor meer en een diverser bodemleven. Voorbeelden van functionele graskruiden en voedergewassen zijn: Smalle weegbree, Cichorei, Wilde peen en Rodeklaver.

Kali in 1e snede verlagen door drijfmest verdelen

Veel 1e snede graskuilen bevatten een hoog Kali. Hoog Kali in een rantsoen kost drogestofopname van het vee en is samen met nitraat een enorme belasting voor de koe (kali-nitraat-syndroom). Bij hoge Kali rantsoenen wordt extra magnesium gevoerd om kopziekte te voorkomen. Extra magnesium in de kringloop draagt bij aan  de verslechtering van het Ca/Mg verhouding in de bodem.

Storende laag opheffen door woelen met woelpoot

Doormiddel van bijvoorbeeld een graslandwoeler zijn storende lagen tijdelijk op te heffen. Vervolgens is het zaak om nieuwe bodemverdichting te voorkomen door te werken aan de Ca/Mg verhouding, bandenspanning, lichtere machines, ontwatering, bodemleven en diepwortelende gewassen.

Bodemanalyse

Bodemprofielkuil

Hieronder op de eerste foto is een mooie gewasbedekking te zien met op de achtergrond spoorvorming tegen de greppel. Dit is een algemeen beeld dat de grond zakt en niet meer mooi richting de greppel afvloeit. Paardenbloem is een indicatorplant voor laag Ca en hoog K. Foto 2 is een sterk wortel pakket van de bovenste 10-20cm te zien.

Foto 3 hieronder is een ingeklonken stuk veen te zien wat een storende laag veroorzaakt. Vocht kan niet goed van boven naar onder en andersom. Foto 4 het aantal wormen, soorten en wormen massa uit een kluit van 20 bij 20 bij 20 is aan de lage kant. Dit is een momentopname. Daarnaast zaten er 2 emelten in deze kluit.

Foto 5 hieronder, de zanderige grond valt scherphoekig uit elkaar. Dit zegt iets over de structuur van de grond. Op foto 6 zijn extreem veel gaten van mestkevers te zien. Dat er zoveel mestkevers zijn heeft waarschijnlijk te maken met de kwaliteit van de mest, het lage gebruik van diergeneesmiddelen en de temperatuur van de bodem.

Algemene adviezen:

  • Storende lagen opheffen
  • Leemlaag in beeld brengen
  • Ontwatering verbeteren
  • Ca/Mg verhouding herstellen
  • Diepwortelende graskruiden inzetten

22.029/MZ

Heeft u ook een vraag over de trapgevoeligheid van uw land?

Vraag gratis advies aan

Onze adviseurs

De adviespool is een pool met onafhankelijke adviseurs die met de vraagsteller meedenkt en advies verleent en kan rechtstreeks benaderd worden door boeren, deelnemers in gebiedsprocessen, collectieven etc. De opgedane kennis wordt vervolgens (anoniem) met een breder publiek gedeeld, zodat we met z’n allen leren en stappen voorwaarts komen. 

Er zijn inmiddels 30 adviseurs aangehaakt die elk vanuit hun eigen expertise onafhankelijk advies kunnen geven.

Bekijk hier onze adviseurs

Veelgestelde vragen adviespool

De adviespool kan u op een breed vlak van advies voorzien. Denk aan de thema's:

  • Bodem
  • Bedrijfseconomische aspecten
  • Water/waterkwaliteit
  • Agrarisch natuurbeheer
  • Landschapsbeheer
  • Functionele agrobiodiversiteit
  • Voedingsadvies
  • Kringlooplandbouw
  • Regeneratieve landbouw
  • Natuurinclusieve landbouw

Bodem

  • Hoe kan ik bodemstructuur in gepachte grond verbeteren? Hoe is het met mijn bodem gesteld? Hoe kan ik mijn bodem verbeteren?
  • Hoe kan ik bodemleven stimuleren?

Bemesting

  • Hoe kom ik aan vaste mest? Wat zijn de effecten daarvan? Is drijfmest scheiden iets voor mij of sleepslangbemesting?
  • Wat kan je doen met vlinderbloemigen?
  • Wat is het effect van groenbemesters?

Gewassen

  • Hoe pas ik kruidenrijk grasland in? Op welk perceel past dat het beste? Maaien of beweiden? Kan ik meer eiwitrijk veevoer winnen van mijn eigen bedrijf?
  • Wat zijn de mogelijkheden in maaien en beweiden om bij te dragen bedrijf, koe en omgeving? Welke alternatieven zijn er voor mais?

Natuur

  • Hoe past ik agrarisch natuurbeheer in mijn bedrijfsvoering? Welke voor en nadelen zitten er aan particulier natuurbeheer?
  • Wat kan ik doen met randenbeheer (akkerranden, kruidenranden, bufferstroken, FAB randen)?

 Water

  • Ecologisch slootschonen?
  • Hoe kan ik door minder uitspoeling de waterkwaliteit verbeteren?
  • Wat doen flauwe taluds met randenbeheer/waterkwaliteit?

Bedrijfseconomie van maatregelen

  • Hoe pakt het verdienmodel uit van natuurinclusieve landbouw? Welke kengetallen zijn er bij maatregelen?
  • Ik wil op een ander spoor met mijn bedrijf: kan ik eens breed hierover sparren met een adviseur? Wat zijn de effecten op mijn bedrijfsvoering en bedrijfseconomie?
  • Mijn buurman doet aan botanisch beheer. Ik werk aan het verminderen van stikstofemissie. Is er een manier om onze bedrijfsvoeringen (economisch) met elkaar te bespreken en te vergelijken?

Emissie

  • Welke mogelijkheden zijn er in ontwerp/aanpassing van de stal voor emissies?
  • Ik wil externe inputs verminderen, krachtvoer of kunstmest, middelen. Wat voor gevolgen heeft dat? Of ik wil iets met stikstofemissies.
  • Anders bemesten, of een stalaanpassing en heb advies nodig. Wat komt er praktisch kijken bij samenwerking tussen melkveehouders en akkerbouwers?

Veenweide

  • Is een neventak in een veenweidegebied misschien voor mij een goede manier om aan NIL te doen? Welke perspectieven zijn er om te boeren met hogere peilen?
  • Hoe kan ik weidevogelbeheer, omgaan met bodem/mest en CO2-uitstoot verminderen omzetten in een kans?

De provinsje Fryslân stelt jaarlijks een bepaald bedrag beschikbaar aan BoerenNatuur Fryslân voor adviesverstrekking. Vanzelfsprekend zit er een limiet aan het budget, vandaar dat bij de aanvragen kijken naar:

  • De aanvrager dient zijn agrarische bedrijf in de provinsje Fryslân uit te voeren.
  • De aard van de vraag - Is er al eerder een aanvraag op dit thema geweest, waarbij het gegeven advies ook voor de nieuwe aanvrager zou kunnen gelden?
  • Betreft het een vraag waarbij de experts echt kunnen helpen om stappen richting NIL te zetten of betreft het meer een vraag voor gangbare landbouw?
  • Kunnen wij bij het beantwoorden van de vraag meerdere boeren betrekken, zodat een groter deel van onze doelgroep verder geholpen wordt.

Tot een max. bedrag van € 1500,- kan gratis advies worden gegeven bij individuele aanvragen. Voor groepen geldt een aangepast tarief. Voor bepaalde aanvragen wordt het advies dan ook voor 100% vergoed, andere adviesgesprekken voor een deel. Het is afhankelijk van de complexiteit van het probleem. Vooraf zijn we hier duidelijk en transparant over, zodat u naderhand niet voor verrassingen komt te staan.

Andere vraag? Neem contact op