Donderdag 22 juni is een groep enthousiaste boeren op excursie geweest naar het biologisch dynamische melkveebedrijf van de familie van Tilburg in het Groningse Hornhuizen.

‘Als je constant ecologische keuzes maakt, dan komt de economie vanzelf’

is Ben zijn motto. Op het bedrijf Wadden Max houden Ben en Mieke 99 melkkoeien op 75 ha lichte kleigrond. 20 Ha is blijvend grasland, op de overige hectares doet Ben aan wisselteelt. Daarnaast huurt het echtpaar 50 ha natuurland waar het jongvee loopt. Ze verwerken sinds 2007 zelf zuivel, ca 20 procent van de 750 000 liter geproduceerde melk gaat in kaas, boter en vloeibare zuivel.

De potstal

De koeien, zwartbonte HF kruisingen met het blaarkop-ras, liepen buiten op ingezaaid kruidenland. In de winter verblijven ze in de potstal die gevuld wordt met stro uit de omgeving. Het lukt nog niet helemaal om 100% bio stro aan te kopen. Liefst koopt ben gerstestro omdat die minder bespoten is dan tarwe.

Gesloten kringloop

De kringloop is gesloten, voer komt hoofdzakelijk van eigen land of uit de directe omgeving van collega boeren die daarvoor dan weer mest ontvangen. Van biologische akkerbouwers komen voeraardappelen, graan en gerst. Op de eigen percelen wisselteelt staan snijmaïs, soms aardappelen tussendoor daarna veldbonen en vervolgens een jaar triticale-erwten. Hierna staat er 6 jaar graskruiden met veel witte klaver.

Voer

Op dit moment krijgen de koeien tussen het melken door brok, geplette granen en aardappelen aan het voerhek. Per jaar wordt er 1000 kg krachtvoer per koe gevoerd en geven de koeien 7500 liter. De voerkosten zijn 7,5 cent. Mechanisatie is vooral in eigenbeheer en het streven van Ben is om in de toekomst alle krachtvoer zelf te verbouwen.

Koegezondheid

Koeien worden gedekt door eigen stier. De gezondheid van de koeien is erg goed. Klauwproblemen en mastitis komen zelden voor en de dierdagdosering antibiotica is met 0,3 zeer laag. Indien uierontsteking toch ontstaat, meestal in de droogstand, smeert Ben mintbalsem op de uier of maakt hij er, als het langer aanhoud, een driespeen van. De kalfjes blijven 2-3 dagen bij de koe daarna krijgen ze koemelk, hooi en brok voor extra eiwit aanvulling.

Links: triticale erwten als krachtvoer vervanging. Rechts: de HF en blaarkopkoeien met hoorns in het
kruidenrijke grasland. Ben is erg fanatiek met handmatig onkruidbestrijding.

Linksonder: meeste landwerk wordt in eigen beheer gedaan. Lichte machines op brede banden en nog
belangrijker is om met verstand te werken. Rechtsonder: potstal met op de achtergrond de instrooi
machine. De potstal is 1 meter diep, achteraf was 50 cm voldoende geweest. Meer dan 50cm gaat de
mest broeien, trappen de koeien er doorheen en moet hij leeg.

Linksonder: horens op de koeien vergt vakmanschap. Zomers worden de koeien dag en nacht geweid.
Er is veel ruimte en Ben begint direct met melken al tijdens het koeien ophalen. Na het melken komen de koeien vast te staan en krijgen vers gras, krachtvoer en momenteel aardappelen gevoerd. Het voerhek heeft hij zelf aangepast zodat de koeien elkaar niet kunnen raken. Er zijn geen krachtvoer boxen en in de melkstal wordt niet gevoerd. Rechtsonder: bij de mais worden stokbonen ingezaaid voor het eiwit. De mais is net mechanisch geschoffeld en staat er super schoon bij. De laatste restjes onkruid worden handmatig verwijderd.